Als de KNO-arts presbyfonie constateert en de klachten niet ernstig genoeg zijn om over te gaan tot een sluiting verbeterende operatie, is het de vraag hoe de logopedist de patiënt het beste kan helpen. Daarbij moet ook rekening gehouden worden met de leeftijd van de patiënt, het vermogen om nog nieuwe dingen te (willen) leren, en soms het feit dat de presbyfonie maar een minor klacht is in de veelheid van gezondheidsproblemen.
Vergelijk het spreken met de lichaamshouding: als je ouder wordt, verliezen tussenwervelschijven massa en krimp je; veel mensen gaan parallel daaraan ook krommer lopen. Tegen het krimpen kun je niks doen, tegen het krom lopen wel, nl. oefenen met recht lopen en zitten. Een reminder helpt daarbij herinneren: “O ja”.
In het spreken: als je ouder wordt, gaan mensen vaak zachter spreken, meer mompelen of binnensmonds spreken, gaan met hun stem kraken, en hebben dus meer het gevoel dat spreken inspanning kost, hebben last van slijmvorming en van het gevoel dat er ‘iets in de keel zit’, zijn minder goed verstaanbaar. Soms is er een directe link met hoorapparaten, of de status van de batterijen van hoorapparaten. Soms treden de stemklachten op in een periode van ziekte; hierdoor neigt de gemiddelde spierspanning in het lichaam naar hypotoon.
Simpele oplossing is: oefen met het gebruiken van je lippen, waardoor er automatisch meer stemklank ontstaat.
Of: oefen met ‘houd je stemklank’. Een reminder helpt daarbij herinneren: “O ja”.
Zangers hebben een streepje voor: zij zijn al gewend om klank te houden tijdens het zingen. Oefen met de klank van je zangstem vaak ‘aan’ te zetten in je spreken. Een reminder helpt herinneren: “O ja”.
Beloning is altijd:
- je omgeving kan je beter verstaan
- je ‘oude’ stem komt weer (wat) terug
En soms:
- ‘je klinkt 10 jaar jonger’ 🤓
MdK, 14/2/2020.