In 7 vragen wordt een beeld geschetst van verschillende stemprofessionals, zowel KNO-artsen, logopedisten als zangdocenten.
‘De enige echte reis is niet om met dezelfde bril op door honderd verschillende landen te reizen, maar om een en hetzelfde land door honderd verschillende brillen te bekijken’.
Marcel Proust
Vandaag: Michel de Kort, logopedist Ziekenhuis Bernhoven afdeling KNO Uden, koordirigent, zangdocent
- Welke overtuiging of handelswijze heeft je beroepsmatig handelen de afgelopen 5 jaar het meest verbeterd?
Belangrijkste overtuiging vind ik de autonomie van de patiënt. De logopedist of KNO-arts adviseert, stelt opties voor, motiveert, geeft inzicht, etc., maar de patiënt is zelfverantwoordelijk. Als een patiënt op dit moment niet geopereerd wil worden, als een patiënt niets wil doen om haar/zijn stem in het dagelijks leven of de werksituatie te verbeteren, heb je dat als hulpverlener te respecteren. De patiënt moet dan natuurlijk ook de consequenties dragen; dat is de keerzijde. Therapie wordt dan gestopt, de stem zal waarschijnlijk niet beter worden. Die keerzijde moet in ieder geval eerlijk benoemd worden in een open gesprek.
- Welke patiënt of behandeling is je het meest bijgebleven en waarom?
Meerdere patiënten:
- Een rokende mevrouw met stemplooi oedeem die bij een controlerend stemonderzoek trots meldde dat ze naar aanleiding van het 1e onderzoek gestopt was met roken.
- Een jonge vrouw met fikse ademproblemen en ernstig overgewicht die bij het controlerend stemonderzoek vroeg of ik niets zag; “uh, nee, sorry”. “Ik ben na ons gesprek van vorige keer na gaan denken, en ben inmiddels 30 kilo afgevallen”.
- Alle zangers met hun angst om niet meer te kunnen zingen.
- Wat vind je de beste tips op stemgebied?
- Spreek of zing niet te luid.
- Gebruik je lippen ietsje meer dan normaal.
- Oefen via reminders dagelijks met ‘denken’: “O ja, mijn ………borstbeen/neus/lippen/balletje/start van de inademing…….”
- Welk boek zou je collega’s aanbevelen en waarom?
Zorg voor je stem (nog te schrijven)
In de Nederlandse logopedie waart de gedachte rond dat een stemmethode zorgt voor een heldere stem. Dat is mooi als het zo werkt; maar als het niet werkt moet de patiënt de verantwoordelijkheid nemen voor de stem te ‘zorgen’, de stem te beschermen en te onderhouden. Dat vraagt om een actieve patiënt, om ‘denken’, om integreren van stemtechniek in het dagelijks leven of werksituatie.
- Als je ergens een gigantisch bilboard zou kunnen neerzetten, wat zou er dan op staan en waarom?
De klank in je stem! Elke dag!
De menselijke stem neigt naar keligheid, naar een krappe mond&keelruimte. Door elke dag de klank in je stem te houden bescherm je je stem, onderhoud je je stem. Hoe dat te doen kun je leren bij een stemprofessional. Liefst zo simpel mogelijk, bijv. ‘iets meer je lippen gebruiken’, of ‘wat hoger dan normaal’ of ‘niet te luid’ of bij zangers ‘je mooie zangklank’.
- Welk advies zou je geven aan een logopedist die zich wil specialiseren op stemgebied?
- Train je eigen spreekstem tot op het niveau van ‘op het toneel staan’.
- Heb goed technisch zangles, ook al denk je niet te kunnen zingen.
- Gebruik je oren, durf te luisteren naar het instrument van de patiënt.
- Train je in meerdere stemmethodes, stop ze daarna in een grote koffer, en shop in die koffer al naar gelang de patiënt nodig heeft.
- Wat vind je belangrijk om aan collega stemprofessionals te melden?
Een stemmethode is niet heilig.
- Ik geef de bal van ‘stemprofessional in beeld’ graag door aan Jessica Frembgen, logopedist en docent hbo.