In 7 vragen wordt een beeld geschetst van verschillende stemprofessionals, zowel KNO-artsen, logopedisten als zangdocenten.
‘De enige echte reis is niet om met dezelfde bril op door honderd verschillende landen te reizen, maar om een en hetzelfde land door honderd verschillende brillen te bekijken’.
Marcel Proust
Vandaag: Marjan Oosterbaan-Beks, logopedist, coach, werkzaam in Delft, Praktijk voor Logopedie&Coaching.
1. Welke overtuiging of handelswijze heeft je beroepsmatig handelen de afgelopen 5 jaar het meest verbeterd?
Weten wat ik doe en waarom en het lef hebben om ook eens out of the therapybox te denken; een mens is meer dan zijn/haar stemklacht.
2. Welke patiënt of behandeling is je het meest bijgebleven en waarom?
Een man (40) met ernstige benauwdheidsklachten en dwangmatig slikken wat hem steeds weer beangstigt.
Hij is helemaal door de medische molen geweest, geen onderliggend lijden. Bij logopedie krijgt hij oefeningen om de adem weer op orde te krijgen en wordt manuele facilitatie gegeven: de dwang om slikken afneemt, maar de angst blijft.
Na akkoord volgde een NLP-interventie middels een tijdlijn.
Vraag: wanneer werd je voor het laatst benauwd?? Toen gestart in het verleden, net voor dat moment en naar het moment toe”lopen”.
Recentelijk ging hij boodschappen doen, niets aan de hand en plots was er bij de kassa een enorme benauwdheid!
De situatie werd gevisualiseerd, gestart werd bij het binnenkomen van de winkel en samen wandelden we verder waarbij alle zintuiglijke prikkels aandacht kregen, wat hoor je, wat ruik je, wat zie je??
Niets aan de hand en ineens: adem vast, slikken, warm, verstart, angst.
Hij zag bij de kassa een “vieze oude grijze man”, die hem in een klap terug legde in het ziekenhuisbed in Frankrijk, waar hij als vijfjarig jongetje, helemaal alleen lag. Zijn ouders waren bij de andere kinderen op de camping, hij lag vast aan slangetjes, sprak en verstond de taal niet en zag een oude grijze man op zich af komen; een adembenemende ervaring. Zijn lijf in de supermarkt herkende de situatie direct en reageerde met angst, benauwdheid en dwangmatig slikken.
Wat hij destijds gemist had was de veiligheid, van zijn moeder, van een verpleegster; zijn lijf was de ervaring niet vergeten en vond het soms nodig hem even wakker te schudden: zorg voor je veiligheid!!
De oude grijze man van destijds was een verwarde bejaarde grijze patiënt die de weg even kwijt was. Dit inzicht gaf mijn patiënt de gewenste ontspanning en lucht waardoor het dwangmatig geheel slikken verdween evenals de angst plots benauwd te worden; daar kon geen ademoefening tegenop!
3. Wat vind je de beste tips op stemgebied?
Los van goede adem-stemkoppeling: Water water water, niet schrapen en in acht nemen: tot hier en niet verder! In de meest ruime zin van het woord.
4. Welk boek zou je collega’s aanbevelen en waarom?
Els van Steijn, “de Fontein, vind je plek.” Even iets anders dan een boek over de stem maar over het familiesysteem. Veel mensen staan onbewust niet op de juiste plek, waardoor ze op allerlei vlakken problemen kunnen ervaren; ook op het vlak van de stem…….dus eigenlijk toch een boek over stem!
5. Als je ergens een gigantisch bilboard zou kunnen neerzetten, wat zou er dan op staan en waarom?
Zing, vecht, huil, bid, lach en werk en bewonder!
Omdat je overal je stem bij gebruikt en deze slogan alles in zich heeft om het leven de moeite waard te laten zijn.
6. Welk advies zou je geven (voor wat betreft je eigen discipline) aan:
6A. een logopedist die zich wil specialiseren op stemgebied?
Verzamel zo veel mogelijk kennis m.b.t. stem en stemtherapie, haal eruit wat werkt, weet waarom je die keuze maakt. Blijf je persoonlijk ontwikkelen en leer breder kijken: wat doe ik en waarom, want juist in dat wat niet aan de oppervlakte te zien is, kan de oplossing van het probleem liggen; ook voor de patiënt
6B. een KNO-arts die zich wil specialiseren op stemgebied?
neem kennis van logopedische mogelijkheden, ieder zijn specialisatie en door samenwerking komen die beiden beter tot zijn recht en zijn effectiever voor de zorg ….de kno arts verwijdert de poliep, de pre- en post therapeutische zorg is voor rekening van de logopedist, je kunt op elkaar rekenen.
6C. een zangdocent die zich wil specialiseren in de gezondheid van de stem?
Verzamel kennis rondom de stem, stel vragen, aarzel niet om door te verwijzen naar arts/ logopedist: het is van belang te zorgen voor een gezond stemapparaat dat goed gebruikt wordt voor je er meer van gaat vragen. Je leert eerst lopen / spreken en dan pas rennen / zingen.
7. Wat vind je belangrijk om aan collega stemprofessionals te melden?
kennis delen en in acht nemen dat , hoewel disciplines elkaar kunnen overlappen, elke discipline zijn eigen specialisatie heeft… je kunt als logopedist wel constateren dat het bekken scheef staat waardoor de houding niet optimaal is, maar laat het manipuleren daarvan over aan de manueel-/ fysiotherapeut!
8. Ik geef de bal van ‘stemprofessional in beeld’ door aan: Barbara van Olffen, logopedist