Stemprofessional in beeld 7: Barbara Richmond-van Olffen

In 7 vragen wordt een beeld geschetst van verschillende stemprofessionals, zowel KNO-artsen, logopedisten als zangdocenten.

‘De enige echte reis is niet om met dezelfde bril op door honderd verschillende landen te reizen, maar om een en hetzelfde land door honderd verschillende brillen te bekijken’.

Marcel Proust

Vandaag:

Drs. Barbara Richmond- van Olffen, logopedist, stemtherapeut, klinisch linguïst, afasietherapeut. In 2009 heeft Barbara samen met Vanessa van Aurich Logopedie Flevoland opgericht met als doel om volwassenen te helpen met o.a. stemproblemen en neurologische problemen. Daarnaast is zij werkzaam voor Theaterschool Almere en geeft ze veel workshops aan beroepssprekers, zangers en aan transgender organisaties. Sinds 2019 geeft ze samen met collega Barbara Goes de 2-daagse cursus Logopedie voor Transgender personen; trans vrouwen, trans mannen en non-binaire personen.

1. Welke overtuiging of handelswijze heeft je beroepsmatig handelen de afgelopen 5 jaar het meest verbeterd?

De stem is enorm veelzijdig. Elke persoon is uniek en daar hoort ook een uniek stemgeluid bij. Iedere persoon heeft iets belangrijks te vertellen en heeft ook het recht om zich te laten horen!

De zoektocht naar de stem die werkelijk bij je past is een van de mooiste zoektochten die je met je client aangaat. Kijk echt naar de persoon en alles rondom de persoon. Toon oprechte interesse, oordeel niet en probeer samen te bekijken hoe de stem past bij de persoonlijkheid, het dagelijkse stemgebruik en de behoeften van de client. Ontspannen en natuurlijk stemgebruik zijn de basis voor de behandeling.

Het is erg waardevol en essentieel om met verschillende disciplines samen te werken rondom een stemclient. Daarnaast is het ook erg leerzaam om samen te werken met stemprofessionals uit Nederland en andere landen om te zien wat daar de ontwikkelingen zijn.

2. Welke patiënt of behandeling is je het meest bijgebleven en waarom?

Er komen elk jaar wel een aantal cliënten in de praktijk die bijzonder en interessant zijn.

• Ik heb ooit een mevrouw behandeld met ‘psychogene dysfonie’ die aangaf dat haar stem bij bepaalde woorden steeds instabiel werd. De woorden waarbij haar stem wegviel zijn mij altijd bijgebleven, namelijk ‘certificaten’ en ’tosti-ijzer’. Uiteindelijk heeft deze behandeling multidisciplinair plaatsgevonden en heb ik toen de tijd ook nog overleg gehad met collega Dr. H.A. Drost.
• Het visualiseren bij cliënten met ‘psychogene dysfonie’ heeft meerdere bijzondere momenten opgeleverd. Er werd een mevrouw aangemeld van rond de 45 jaar die 3 dochters had. Ze was haar stem al 2 jaar kwijt en kon alleen maar fluisteren, wat erg vermoeiend voor haar was. In de tussentijd was ze al vaak naar de huisarts en KNO-arts geweest en kreeg ze vaak antibiotica voorgeschreven. Daarnaast had ze in die 2 jaar al vaker logopedie gekregen maar helaas bleef haar stem weg. Met haar dochters had ze de afgelopen jaren vooral gesproken via gebaren en fluisteren. Ze werd aangemeld en we hebben binnen 2 visualisatie-behandelingen haar stem weer teruggekregen. Mevrouw was zo blij dat ze gelijk een gesproken whatsapp bericht had gestuurd naar haar 3 dochters. Tijdens de behandelingen kwamen de emotionele reacties van haar dochters binnen. Ze hadden immers al 2 jaar lang de stem van hun moeder niet meer gehoord. Mevrouw is mij nog steeds erg dankbaar en laat soms nog wat van haar horen. Hier krijg je dan als therapeut ook kippenvel van.
• Daarnaast vind ik mijn werk met de transgender cliënten zo ontzettend leuk en dankbaar om te doen. Regelmatig krijg ik appjes van cliënten wanneer ze een succesverhaal hebben rondom de aangepaste stem. Van die appjes word ik zelf ook altijd blij. Juist omdat iedereen het recht heeft om te klinken zoals bij je past!

3. Wat vind je de beste tips op stemgebied?

• Luister goed naar wat je client wil bereiken met de stemtraining. Op welke manier, met welke intensiteit en in welke situaties gebruikt de client de stem in het dagelijks leven? Voelt de client zich vrij genoeg om de stem op de juiste manier te gebruiken? Durft de client zich te voldoende te uiten? Client en stemtherapeut werken zo optimaal mogelijk samen voor het beste resultaat.
• Forceer je stem niet en ren je zelf niet achterna tijdens een gesprek. Adem op tijd en neem de tijd voor je gesprek zodat je op een ontspannen manier blijft spreken.
• Ga uit van je eigen kracht en je eigen stemmogelijkheden!
• Laat je mening over je eigen stem niet beïnvloeden door wat andere mensen ervan vinden.

4. Welk boek zou je collega’s aanbevelen en waarom?

5. Als je ergens een gigantisch bilboard zou kunnen neerzetten, wat zou er dan op staan en waarom?

Wees trots op wie je bent en laat van je horen! Elke stem is uniek!

6. Welk advies zou je geven aan een logopedist/KNO-arts/zangdocent die zich wil specialiseren op stemgebied?

1. een logopedist die zich wil specialiseren op stemgebied? Volg zoveel mogelijk cursussen en symposia vanuit verschillende hoeken/theorieën. Probeer zoveel mogelijk vanuit verschillende methodes te werken, kijk goed naar wat je client nodig heeft en pas dat op maat aan. Elke stembehandeling verloopt weer heel anders. Maak zoveel mogelijk gebruik van auditieve, visuele, tactiele, ondersteunende software/apps en persoonlijke feedback. Overleggen met andere stemtherapeuten en onderling kennis uitwisselen is erg waardevol.
2. een KNO-arts die zich wil specialiseren op stemgebied? Goed samenwerken met stemtherapeuten in de regio en in kaart brengen wat de specialisaties zijn per stemtherapeut om goed door te kunnen verwijzen. Bij complexe casuïstiek is het waardevol om regelmatig overleg te plannen met de stemtherapeut. In het kader van de transgender stem zou het fantastisch zijn wanneer er nog meer KNO-artsen zouden komen die zich daarin willen specialiseren.
3. een zangdocent die zich wil specialiseren in de gezondheid van de stem? Leer zoveel mogelijk over de anatomie, fysiologie van de stem en het signaleren van stemklachten bij zangers. Stuur op tijd door naar een stemtherapeut voor overleg en samenwerking. Veel aandacht besteden aan gezond stemgebruik, de basis van de stem voordat er gewerkt wordt met de stemeffecten.

7. Wat vind je belangrijk om aan collega stemprofessionals te melden?

Werk zoveel mogelijk samen met andere stemtherapeuten en andere disciplines en blijf op de hoogte van alle nieuwe ontwikkelingen.

8. Ik geef de bal van ‘stemprofessional in beeld’ door aan: 

Collega Anna Lutters-Joostema.

Foto boven: met toestemming

Foto beneden: met toestemming