Kitty is dood; een van onze 4 katten is onverwacht gaan hemelen, prachtig van vacht nog, alom spinnend, en stoeiend met collega’s en onze hond. Het kuiltje in de tuin is al gegraven, de bloemen voor op haar grafje zijn gemaakt, en worden deze week gebakken en beschilderd.
Dit stukje gaat over haar, maar ook over resonans. Als je een kat hoort miauwen is de resonans meteen ‘raak’, volop ‘in het masker’. Af en toe hoor je wel eens een schorre kat of kater, maar meestal is het een mooi helder geluid. Net als bij babies: pats, meteen vol in de resonans.
We leren het af, die resonans, veelal door de omgeving waarin we leven, het klankvoorbeeld wat we krijgen van onze ouders, de taal die we spreken. En daar begint het grote compensatiegedrag: te grote luidheid, duwen op de keel, spreken en zingen in de keel, etc.
In mijn studententijd op de opleiding voor Logopedie snapte ik nooit veel van het concept ‘resonans’. Iets vaags met holtes, bekleding van die holtes, en trillende lucht. Docenten kwamen niet veel verder, ik ook niet. De boeken van Veldkamp en van Eldar bevatten veel oefeningen, wel mooi, maar waarom? Bij het nasaleren van Pahn werd het voor het eerst wat duidelijker.
In het zingen word je consequent getraind in die resonans, in een of andere vorm, afhankelijk van de methode. In de logopedie is mijn indruk dat er in de therapiekamer (en eventueel thuis) oefeningen gedaan worden, en dat het dan weer klaar is. Maar waarom in het zingen wel consequent, en in het spreken niet?
Ik denk dat consequentheid van resonans een doel op zich moet zijn, in zingen, maar vooral ook in spreken, en dus ook in het therapieproces. In het 3-Zones Stemmodel is de 1e instructie ‘denk aan je neus’; dat doet daar een appel op. En vervolgens train je je in het steeds weer ‘aan’ zetten van ‘neus’. Een professioneel stemgebruiker (docent, acteur, geestelijke, etc.) bouwt in haar/zijn training consequent altijd iets van ‘neus’ in, net zoals (een vorm van) ‘articulatie’ of (een vorm van) ‘ruimte in mond&keel’.
Ik ben er van overtuigd dat het streven naar consequentheid in resonans helender werkt en effectiever is dan veel andere stemmethodes. Consequentheid werkt ook beschermend. Spijkerhard bewijs ontbreekt vooralsnog, hoogstens de goede ervaringen van patiënten en koorleden.
Dag Kitty! (Ook) dank voor je vocale inspiratie.
Foto: prive
Literatuur: 3-Zones Stemmodel: therapie&training volgens het 3-Zones Stemmodel, Acco, 2014.
MdK, 10/1/2022